Czy nawiewnik musi posiadać Krajową Ocenę Techniczną?
Nawiewnik jest wyrobem budowlanym, którego parametry muszą być potwierdzone przez producenta w deklaracji właściwości użytkowych. Dla nawiewników powietrza zewnętrznego nie istnieje Polska Norma zawierająca wymagania techniczno-użytkowe dla wyrobu budowlanego, dlatego zgodnie z art.9 ust. 1 pkt 1 ustawy o wyrobach budowlanych każdy nawiewnik musi mieć Krajową Ocenę Techniczną, która jest dokumentem odniesienia do dokonywania oceny zgodności i wprowadzenia wyrobu na rynek krajowy ze znakiem budowlanym B. Aprobaty techniczne wydane przed dniem 1 stycznia 2017 roku są dokumentem prawnie obowiązującym i mogą być wykorzystywane, jako Krajowe Oceny Techniczne do końca okresu ważności tych aprobat.
Poza dokumentami krajowymi określającymi przepuszczalność powietrza dla okien oraz wymagane parametry nawiewników istotna jest norma europejska PN-EN 13141-9:2010: "Wentylacja budynków - Badanie właściwości elementów/wyrobów do wentylacji mieszkań - Cześć 9: Nawiewniki powietrza zewnętrznego regulowane w zależności od poziomu wilgotności". Została ona przyjęta przez CEN (Europejski Komitet Normalizacyjny) 11 kwietnia 2008 roku, a przez Polskę w dniu 25 czerwca 2008 roku, polska wersja językowa przyjęta jako PN-EN 13141-9:2010P. W normie opisano sposób badania nawiewników higrosterowanych, w których istotny wpływ na działanie mają temperatura i wilgotność zewnętrzna. Dla takich urządzeń wymagane jest przeprowadzenie dwóch badań: metodą izotermiczną i nieizotermiczną. Podczas badania metodą izotermiczną przyjmuje się, że temperatura zewnętrzna i wewnętrzna oraz wilgotność względna zewnętrzna pozostają stałe, natomiast zmianie ulega poziom wilgotności względnej wewnętrznej. Druga metoda zakłada, że wilgotność względna zewnętrzna oraz temperatura wewnętrzna są stałe, natomiast zmianie ulega wartość temperatury zewnętrznej i poziomu wilgotności względnej wewnątrz pomieszczenia. Warunki panujące przy badaniu drugą metodą odzwierciedlają rzeczywiste otoczenie, w którym funkcjonuje nawiewnik zamontowany w oknie, a więc jest to niezwykle ważne dla prawidłowej oceny działania produktu.
Jakie są wymagania prawne dotyczące montażu nawiewników?
Wymaganie te określa Rozporządzenie Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r. w sprawie warunków technicznych jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie. (Dz. U. Nr 75, poz. 690 z 2002 r. z późn. zmian.)
Zgodnie z rozporządzeniem w budynkach niskich, średniowysokich i wysokich, przepuszczalność powietrza dla okien i drzwi balkonowych przy ciśnieniu równym 100 Pa wynosi nie więcej niż 2,25 m3/(m · h) w odniesieniu do długości linii stykowej lub 9 m3/(m2 · h) w odniesieniu do pola powierzchni, co odpowiada klasie 3 Polskiej Normy dotyczącej przepuszczalności powietrza okien i drzwi. Natomiast w budynkach wysokościowych przepuszczalność powietrza przy ciśnieniu równym 100 Pa wynosi nie więcej niż 0,75 m3/(m · h) w odniesieniu do długości linii stykowej lub 3 m3/ (m2 · h) w odniesieniu do pola powierzchni, co odpowiada klasie 4 Polskiej Normy.
W zakresie doprowadzenia powietrza zewnętrznego rozporządzenia określa, że: w przypadku zastosowania w pomieszczeniach innego rodzaju wentylacji niż wentylacja mechaniczna nawiewna lub nawiewno-wywiewna, dopływ powietrza zewnętrznego, w ilości niezbędnej dla potrzeb wentylacyjnych, należy zapewnić przez urządzenia nawiewne umieszczane w oknach, drzwiach balkonowych lub w innych częściach przegród zewnętrznych.
Jaki nawiewnik wybrać?
Decyzję o wyborze rodzaju nawiewnika należy uzależnić od warunków panujących w miejscu jego przeznaczenia. Dostępne na rynku produkty różnią się m. in. zasadą działania. Wyróżniamy nawiewniki higrosterowane, ciśnieniowe oraz sterowane ręczne.
Jak kupić?
Nawiewniki okienne można kupić razem z oknami u producenta/dystrybutora okien lub dokonać zakupu i montażu na już istniejące okna. Warto pamiętać, żeby montaż nawiewnika wykonywała osoba
przeszkolona przez producenta nawiewników. Pozwoli to zachować przyznaną przez producenta okien gwarancje oraz mieć pewność, że zamontowany nawiewnik, będzie działał poprawnie.
Ile potrzebuję nawiewników?
W rozporządzeniu Ministra Infrastruktury z dnia 12 kwietnia 2002 r, w sprawie warunków technicznych, jakim powinny odpowiadać budynki i ich usytuowanie (Dz. U. Nr 75, poz. 690) w paragrafie 149. punkt 1. określono, iż minimalny strumień powietrza zewnętrznego doprowadzanego do pomieszczeń, nie będących pomieszczeniami pracy, to 20m³/h na osobę przewidzianą w projekcie budowlanym na pobyt stały.
Polska Norma PN-B-03430:1983/Az3:2000P "Wentylacja w budynkach mieszkalnych zamieszkania zbiorowego i użyteczności publicznej. Wymagania" określa ilość powietrza, jaką musimy usunąć (a więc i dostarczyć) dla poszczególnych pomieszczeń i wynosi odpowiednio:
Typ pomieszczenia | Strumień powietrza [m³/h] |
Kuchnia z oknem zewnętrznym wyposażona w kuchenkę gazową lub węglową | 70 |
Dla kuchni z oknem zewnętrznym wyposażonej w kuchnię elektryczną w mieszkaniu do trzech osób | 30 |
Dla kuchni z oknem zewnętrznym wyposażonej w kuchnię elektryczną w mieszkaniu dla więcej niż trzech osób | 50 |
Dla kuchni bez okna zewnętrznego lub wnęki kuchennej wyposażonej w kuchnię elektryczną | 50 |
Dla łazienki z ustępem lub bez | 50 |
Dla oddzielnego ustępu | 30 |
Dla pomocniczego pomieszczenia bezokiennego (garderoba, schowek) | 15 |
Przykład doboru liczby nawiewników dla 3 pokojowego mieszkania z kuchnią posiadającą okno zewnętrzne, łazienką oraz oddzielnym WC.
- sumujemy ilość powietrza którą należy usunąć a więc i dostarczyć wg powyższej tabeli:
- kuchnia z oknem zewnętrznym i kuchenką gazową - 50m³/h
- łazienka - 50 m³/h
- WC - 30 m³/h
Suma = 50 + 50 + 30 = 130 m³/h
- określenie wydajności (przepływu) maksymalnego nawiewnika, który będzie zamontowany w mieszkaniu - np. nawiewnik higrosterowany EMM posiada maksymalny przepływ 29 m³/h
- dzielimy ilość powietrza, którą należy usunąć (dostarczyć) przez wydajność nawiewnika.
Liczba nawiewników = 130/29 = 4,5
W przedstawionym mieszkaniu należy zamontować 5 nawiewników.
W jakich pomieszczeniach należy zamontować nawiewniki?
Rozmieszczenie nawiewników należy rozpocząć od doboru odpowiedniej liczby nawiewników do ilości pomieszczeń.
Według przeprowadzonych w pkt. 3 obliczeń wynika, że należy zamontować 4 nawiewniki. W pierwszej kolejności umieszczamy
po 1 sztuce w każdym pokoju. W naszym przypadku pozostaje jeden nawiewnik, w zależności od powierzchni największego
pokoju umieszczamy go w pokoju (razem będą dwa nawiewniki w jednym pomieszczeniu), gdy pokój jest większy niż 25m².
W przeciwnym wypadku czwarty nawiewnik umieszczamy na oknie kuchennym.
Przedstawiony rysunek obrazuje miejsca w których należy zamontować nawiewniki.
Jak zamontować?
Nawiewniki montowane są w górnej części stolarki okiennej lub w kasecie rolety zewnętrznej. W większości przypadków nawiewniki można zamontować na już istniejących oknach. W przypadku okien PVC
nawiewniki montuje się na przylgach okiennych, tzn. element wewnętrzny na skrzydle, a okap zewnętrzny na ościeżnicy okna. W tym celu należy wykonać otwory o podanych przez producenta wymiarach.
Frezowanie otworów odbywa się bez uszkodzenia wzmocnienia stalowego okna.
W oknach drewnianych otwory frezowane są tylko na skrzydle lub tylko na ościeżnicy. Decyzję o wyborze miejsca montażu należy podjąć na podstawie dostępnej odległości między skrzydłem okna a nadprożem.
Sposób użytkowania
Nawiewniki do prawidłowego działania nie wymagają ingerencji użytkownika. Działają bez zasilania, ilość doprowadzanego powietrza jest uzależniona od wartości wilgotności względnej (nawiewniki higrosterowane) lub
od warunków panujących na zewnątrz i wewnątrz pomieszczenia (nawiewniki ciśnieniowe i sterowane ręcznie).
Do czyszczenia nawiewnika należy używać suchej szmatki. Nie wolno używać proszków płynów do czyszczenia oraz innych środków żrących.
Nie należy dopuścić do zamoczenia nawiewnika, w szczególności taśmy poliamidowej, która może stracić swoje właściwości.
Nie należy ograniczać przepływu powietrza przez zaklejanie lub zapychanie otworu, powoduje to nieprawidłowe działanie nawiewnika.
Jakie są bezpośrednie korzyści z zamontowania nawiewników?
- Brak możliwości wykroplenia się pary wodnej na oknach i nadprożach – w efekcie brak pleśni i grzyba;
- Niskie koszty energii cieplnej w porównaniu do normalnego otwierania lub uchylania okien i ich rozszczelnienia (szczególnie przy zastosowaniu nawiewników automatycznych);
- Komfort cieplny w pomieszczeniach – brak uczucia „przeciągu” po dolnych partiach ciała (jak przy uchylonych oknach)
- Nowoczesny, automatyczny i trwały system wentylacji;
- W porównaniu do całej kwoty za coroczne usuwanie grzybów ze ścian, jednorazowy wydatek za nawiewniki nie jest wysoki i spłaca się po 2 latach użytkowania elementów.
- W przypadku nawiewników higrosterowanych – automatyczne działanie całego systemu wentylacji naturalnej (nie musimy już interesować się czy nawiewnik jest otwarty czy zamknięty).